EMDR-1

Bu haftaki yazımızda Klinik psikiyatrinin ve Psikoterapinin en popüler konularından birisi olan EMDR’ yi anlatacağım.

Nedir EMDR? EMDR(=Eye Movement Desensitazitin and Reprocessing=Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) nin kısaltmasıdır. İlk kez Amerikan Psikolog Francine Shapiro(1948-2019) tarafından, 1987 yılında bir parkta yürürken tesadüfen bulunmuştur.

O gün Shapiro parkta dolaşırken geçmiş bir travmasının etkisiyle çok sıkıntılıydı. Derken gözlerini hızlı hızlı sağdan sola, soldan sağa hareket ettirmeye başladı ve sıkıntısının geçtiğini şaşkınlıkla fark etti. Daha sonra başka kişilerde de aynı etki gözlemlenince bu yöntem ilgi odağı oldu; Shapiro EMDR ile ilgili iki başyapıt yazdı ve Dünya çapında EMDR üzerine binlerce araştırma yapıldı. Başlangıçta sadece Travma Sonrası Stres Bozukluğunda kullanılırken, günümüzde endikasyon alanı çok çok genişlemiştir.

EMDR. İki şekilde yapılır. Birincisinde terapist ikinci ve üçüncü parmaklarını, danışanın göz hizasında bir o tarafa bir bu tarafa hareket ettirir. İkinci yöntemde ise Elektronik EMDR Cihazı kullanılır. Bu cihazda sağdan sola, soldan sağa giden bir LED ışığı, dokunmatik sensörler ve iki taraflı impuls veren kulaklıklar vardır. Cihaz kullanmak terapiste daha geniş olanaklar verir ve biz de kliniğimizde elektronik EMDR Cihazı kullanmayı tercih ediyoruz.

EMDR’ ın kullanım alanları:

• Stresle Baş Etme
• Kaygı Bozuklukları
• Panik Bozukluk
• Öfke Sorunları
• Depresyon
• Sınav Kaygısı
• Aldatma/Aldatılma Sorunları
• Ölüm ve Yas Sorunları
• Fobiler
• Kapalı alan
• Yeme Bozuklukları
• Migren, Fibromiyalji
• Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
• Cinsel Sorunlar
• Bağımlılık Sorunları (Alkol, Madde, Kumar vs.)
• Özgüven Eksikliği
• Performans kaygısı
• Şiddet, istismar, ihmal gibi erken dönem çocukluk travmaları
• Cinsel istismar, taciz, tecavüz
• Kaza, doğal felaket, sosyal olaylara bağlı travmalar
• Rahatsız edici anılar
• Cinsel veya Fiziksel taciz
• Vücut Dismorfik bozukluğu (beden algısı bozuklukları)
• Cinsel İşlev Bozuklukları
• Davranış Bozuklukları (Condact Disorder)
• Kompleks Travmalar

ELEKTRONİK EMDR CİHAZININ ÖZELLİKLERİ

EMDR cihazı, bu terapi yönteminin etkinliğini artırmak için tasarlanmış teknolojik bir araçtır. Bu cihazlar, görsel, işitsel ve dokunsal uyaranlar sağlayarak beynin duygusal işleme kapasitesini artırır.

EMDR cihazları, bireylerin geçmişte yaşadıkları travmatik olayların yarattığı olumsuz etkileri azaltmalarına yardımcı olur. Cihazın sağladığı uyaranlar, beynin iki yarımküresinin senkronize çalışmasını teşvik eder. Bu sayede, olumsuz anılar yeniden işlenir ve rahatsızlık veren duygusal yük azalarak kaybolur.

Cihazlar, çeşitli uyaran seçenekleri sunarak her bireyin ihtiyacına uygun çözümler sağlar.

• Görsel Uyaranlar: LED ışıklar yardımıyla göz hareketlerini takip etme.
• İşitsel Uyaranlar: Kulaklık aracılığıyla sağlanan ses uyaranları.
• Dokunsal Uyaranlar: El titreticiler yoluyla sağlanan fiziksel uyaranlar.

EMDR cihazlarının farklı seviyelerde uyaran şiddeti sunması, terapistin ihtiyacına göre ayarlama yapabilmesini sağlar. Bu da terapi sürecinin kişiye özel ve etkili olmasına katkıda bulunur.

EMDR Cihazlarının Yararları

EMDR cihazlarının kullanımıyla, terapi süreci daha verimli hale gelir. Üstelik, cihazların sunduğu çeşitli uyaran seçenekleri, terapinin etkisini artırmaya yardımcı olur. EMDR cihazlarının sağladığı faydalardan bazıları şunlardır:

• Kolay Kullanım: Cihazların kullanıcı dostu tasarımı, terapistlerin ve bireylerin rahatlıkla kullanmalarını sağlar.
• Hızlı İşlem: Beynin iki yarımküresinin senkronize çalışması, olumsuz anıların daha hızlı işlenmesine yardımcı olur.
• Esneklik: Farklı uyaran seçenekleri, terapinin kişiye özel olmasına imkân tanır.
• Rahatlık: Taşınabilir oldukları için farklı ortamlarda kolayca kullanılabilirler.

EMDR cihazları, ruh sağlığı alanında devrim niteliğinde yenilikler sunarak, bireylerin yaşam kalitesini artırmaya katkıda bulunur.

“Eye Movement Desensitization and Reprocessing” kelimelerinin baş harfi ile isimlendirilen bir terapi yöntemi olup; Türkçeye “Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden işleme” olarak çevrilmiştir. EMDR, bireylerin geçmiş travmatik yaşamlarının bugüne yansıyan etkilerini hafifletmede kullanılan bilimsel bir terapi yöntemidir. EMDR geçmiş olumsuz yaşam deneyimlerimizin bugünkü problemlerimizin kaynağı olduğunu savunur. EMDR geçmişteki bu travmatik anıları ele alarak çalışır.

Bireylerin gözlerinin sağa ve sola hareket ettirilmesi sonucunda beynin iki yarımküresinin uyarılmasını temel alarak; kişinin maruz kaldığı rahatsız edici olumsuz yaşam deneyimlerinden kaynaklı ortaya çıkan duygusal, düşünsel ve davranışsal problemlerin iyileştirilmesine olanak sağlar. EMDR terapisi günümüzde çok sık kullanılan hem psikolojik hem psikosomatik (psikolojik temelli fizyolojik yakınmalar) rahatsızlıkların tedavisinde kullanılabilmektedir.

Emdr Nedir ?

EMDR terapi (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) veya Türkçe adı ile “Göz Hareketleri İle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme Terapisi” bireylerin kötü, rahatsız edici yaşam deneyimlerinin sonucunda ortaya çıkmış olan rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan psikoterapi yöntemidir.

Kötü yaşanmışlıkların ardından ortaya çıkan duygusal sorunlar ve düşünsel ve davranışsal problemlerin iyileştirilmesinde etkili bir terapi yöntemi olan EMDR terapi, bireylerin gözleri sağa ve sola hareket ettirmesi sonucunda beynin iki yarımküresinin uyarılmasını temel almaktadır. Göz hareketleriyle iki yarımkürenin uyarılması sonucunda bireylerdeki rahatsızlık veren duygu, düşünce ve davranış şekilleri üzerine yoğunlaşmak mümkün olmaktadır. EMDR terapi ile rahatsızlıkların, sorun yaratan duygu, düşünce ve davranışların ortadan kaldırılması mümkündür.
EMDR Nasıl Geliştirildi?

EMDR terapi, 1987 yılında Amerikalı psikolog Dr. Francine Shapiro’nun göz hareketlerinin rahatsızlık veren düşüncelerin etkisini azaltabileceği tesadüf eseri keşfetmesi ile ortaya çıkmıştır. Shapiro, tesadüfen keşfettiği bu bilgiyi geçmişte travmatik olaylar yaşamış kişiler üzerinde incelemiş ve başarıya ulaştığını gördükten sonra bilimsel çalışmalarını yayınlamıştır. EMDR terapi, ortaya çıkışının ardından araştırmacılar ve terapistlerce geliştirilerek bugünkü formuna ve işlevine kavuşmuştur. Günümüzde ise EMDR terapi, pek çok farklı terapi ekollerini içinde barındıran etkili bir terapi yöntemi olarak dünyanın her yerinde kullanılmaktadır.
EMDR terapisi, zihinde yer edinmiş olan kötü anıların, yaşanmışlıklara ait bilgilerin yeniden işlenmesine yol açmaktadır. Böylece bireylerdeki kötü ve rahatsızlık verici anıların ne olduğu saptanarak, bu anıların yol açtığı rahatsızlıkların ne olduğu, neden olduğu belirlenmekte ve bilgiler yeniden işlenerek kötü anıların değiştirilmesi mümkün olmaktadır. EMDR terapide, bireylerin sahip olduğu rahatsızlıkların, sorunlu duyguların ve düşüncelerin, geçmişte yaşanan kötü anılardan kaynaklandığını savunulmakta ve bu anıların değiştirilmesi ile rahatsızlıkların giderilebileceği belirtilmektedir.

EMDR Terapinin Temeli Nedir?

EMDR terapinin nasıl işlediğini anlayabilmek için öncelikle EMDR terapinin temelini oluşturan “Adaptif Bilgi İşleme” modeline göre beyinde bilgilerin nasıl işlendiği ve depolandığını kavramak gerekmektedir. Bu modele göre bireylerin yaşadığı her yeni deneyimde beyin bilgiyi işleyerek kullanılabilecek hale getirmektedir. Bu deneyimlerle beyne giriş yapan duygu, düşünce, ses, koku gibi bilgiler beyinde işlenmekte ve anı ağlarına bağlanarak beyin içerisinde bütünleşmektedir. Böylece bu deneyimlerle ilgili öğrenme gerçekleşmektedir. Beyinde işlevsel hale getirilen ve öğrenilen bilgiler, gelecekte herhangi bir anda kullanılmak üzere beyinde depolanmaktadır.

Adaptif Bilgi İşleme Modeline göre, bireylerin yaşadığı travmatik olaylar beyinde bilgi işleme sürecinde doğru işlememektedir. Travmatik deneyimler sonucunda elde edilen bilgiler beyinde işlenerek kullanılır hale getirilemez ve beyin içerisindeki anı ağlarına dahil edilemez. Bu bilgiler anı ağlarına bağlanamadığı ve anlamlandırılamadığı için öğrenme gerçekleştirilemez. Travmatik deneyimlere ait bilgiler duygu, düşünce, ses, koku, duyum halinde ilk alındığı şekliyle depolanmış olur. Bu da sağlıksız sonuçlar ortaya çıkararak, psikolojik problemlere yol açmaktadır. Travmatik olaylardan edinilen ve ilk günkü şekliyle korunan bilgiler, bireylerin yaşadığı bir durum ile tetiklenirse bireyler yaşadıkları kötü anı yeniden yaşamış gibi olurlar.

EMDR Terapi Nasıl İşler?

EMDR terapide danışanlara çift yönlü uyarım verilerek zihinde yer alan kötü anılara ulaşılmaya çalışılır. Verilen çift yönlü uyaranlar göz hareketleri, kulaktan sesli uyaran veya dokunsal uyaran şeklinde verilebilir. Uyaran verme işlemi terapinin temelini oluşturmaktadır. Beyne verilen bu uyaranlar sayesinde beynin iki yarımküresi arasında bir geçiş sağlanmış olur ve kötü deneyimler sonucunda beyinde yer edinen anılara çok daha kolay bir şekilde ulaşılır. Kötü anılara ulaşma işleminden sonra ise bu anılar yerine olumlu olanların konulması işlemi gerçekleşir. Böylece bireylerin kendilerini güvende hissettikleri ve güçlü olduklarını düşündükleri bilgiler ortaya çıkmış olacaktır.

EMDR terapisi nasıl uygulanır?

EMDR terapi, danışanların bilinci açıkken uygulanan bir terapi yöntemidir. Terapi sürecindeki ilk aşama bireylerin olumsuz izler taşıyan bir anıyı zihninde canlandırması ve çift yönlü uyaran verilmesidir. Bu uyaranlar, gözleri sağa sola hareket ettirerek, kulaklıkla ses verilerek veya danışanların ellerine titreşim verilerek dokunma şeklinde gönderilmektedir. Zihinde canlandırılan anı ve verilen uyaranlarla birlikte bireylerin hangi duyguları hissettiği üzerine yoğunlaşılır. Bu aşamadan sonraki adım, anıların yeniden işlenerek yerine olumlu bilgilerin konulmasıdır. Böylece bireylerin rahatsızlıkları tedavi edilmiş olur ve gelecekte bu rahatsızlıklar ile ilgili sorun yaşamaları engellenir.

Haftaya Salı görüşmek üzere…