Bu yaz ata topraklarını görme fırsatı oldu. Burdur Bucak'ta hizmet veren rehber Mustafa Özkan dostum arayınca büyük bir heyecanla geziye katıldım. İki gün Kazakistan'ı gezdik. Hoca Ahmet Yesevi, Arslan Baba türbeleri ve Türkistan Kazakistan'da gezdiğimiz yerler oldu. Kazakistan'dan Özbekistan'a yaya geçtik. Sınırda otobüsten indik ve yürüyerek Özbekistan'a geçtik. Sınır ana baba günü şeklindeydi. Denk dediğimiz yükünü alan mı ararsınız, koca koca bavullarla geçmeye çalışan mı ararsınız hepsi vardı. Kaç yerde pasaportumuza baktılar inanın sayamadım.
Özbekistan sınırında bizi bekleyen Özbek rehberimiz eşliğinde otobüsümüze bindik. Otobüsümüz bizi kalacağımız otele götürdü. Yolda Türk bankalarının şubelerini görmek, Anadolu izlerini görmek bizi sevindiriyordu. Uzaklarda olunca Anadolu'nun izleri gözümüze daha bir güzel geliyor. Taşkent caddeleri, Ankara caddelerine benziyor. Ağaçlar, bitki örtüsü o kadar çok benziyor ki gözümü kapatsam burası Ankara caddeleri derdim.
Taşkent (Özbekçe: Toshkent), Özbekistan'ın başkenti ve büyük şehridir. Orta Asya'nın nüfus bakımından en büyük kenti olan Taşkent, eski Sovyet Cumhuriyetleri içinde de Moskova, Sankt-Peterburg ve Kiev'den sonra dördüncü büyük kenttir. 1966 yılında yaşanan yıkıcı depremin ardından kent, büyük ölçüde yeniden inşa edilmiştir.
Geniş yolları, yeşil alanları, park-bahçeleri, düzenli yerleşimi, düzenli ve sağlam altyapısı ile kent, sovyet şehir planlamacılığının en önemli örneklerinden biridir.
751 yılında Araplar tarafından ele geçirilen kent, ipek yolu güzergâhı üzerinde önemli bir nokta olmuştur. Şehir ilk kez 11. yüzyıl dolaylarında Biruni ve Kâşgarlı Mahmud'un yazılı metinlerinde Taşkent adıyla anılmıştır.
9 ve 10. yüzyıllarda Samanî Devleti topraklarında yer alan şehir, 10. yüzyıl sonlarından 13. yüzyıl başlarına kadar Karahanlılar Devleti sınırları içinde olmuştur. Daha sonra bir süre Karahitaylar (Karakitaylılar) tarafından kontrol edilen Taşkent 14. yüzyılda Timur tarafından ele geçirilerek Timur İmparatorluğu'nun en önemli merkezlerinden biri haline gelmiştir. Bu yüzden Timur heykelleri var ve Timur’a büyük saygı duyuyorlar.
16. yüzyılın ikinci yarısında Buhara Hanlığı tarafından ele geçirilen şehir, 17 - 18. yüzyıllarda Kazak ve Kalmıklar'ın denetime geçmiş, 1809 yılında Hokand Hanlığı topraklarına katılmıştır.
Hokand Hanlığı'nın zayıflaması ile şehir, 1865 yılında Rus İmparatorluğu tarafından ele geçirilmiş ve Rusya'nın Türkistan Genel Valiliği merkezi olmuştur.
1899 yılında hizmete alınan Taşkent-Orenburg demiryolu ile şehir Orta Asya'nın en önemli ticari geçiş noktası haline gelen şehir, Kasım 1917'de sovyet denetimine girmiş, 1918 yılında Türkistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti olmuştur.
1924 yılında kurulan Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti topraklarına dahil olan Taşkent 1930 yılında bu cumhuriyetin başkenti olmuştur. Taşkent, 1 Eylül 1991 tarihinden bu yana Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından bağımsızlığını ilan eden Özbekistan'ın başkentidir. 1991 yılı sonrası kent daha Türk hale gelmiş ve pek çok yenilenmiş. Şehir, cumhurbaşkanı tarafından atanan ve şehir meclisi tarafından ataması onaylanan vali-belediye başkanı (Özbekçe: Şehir Hakimi) tarafından yönetilir. Ana yönetim birimi "Taşkent Şehir Hakimiyeti" olarak adlandırılır. Biz 'Vali' diyoruz onlar 'Hakim' ünvanı veriyorlar. Hangi terim daha doğru okuyucuya bırakıyorum. 2,5 milyonu aşkın bir nüfus var. Kent genel anlamda çok temiz ve bakımlı. Çünkü sokakta sigara içmek yasak. Ancak çöp önünde içilip izmarit çöp bidonuna atılıyor. Sokakta içen olursa hemen ceza yazılıyor.
Özbekistan Taşkent ile Konya Taşkent ilçesinin bir bağı var mı araştırmak gerek. Bizim Anadolu'da yerleşim yeri adları ile Özbekistan'daki isimlerin aynı olması bir tesadüf olamaz. Özbekistan adının doğrusu Uzbekistan. Uz Oğuz demek ve aslı Oğuzbeyistan uani Oğuz yurdu anlamına geliyor. 'Özbek' diyerek bir çeviri hatası da yapılmış. Anadolu kökenleri de Oğuz. Özbekistan nüfusu da Oğuz. Böyle olunca benzerlikleri gelecek yazılarda anlatacağım. Denizli, Burdur bölgesinde gezer gibiyim diyerek yazıyı burada bitireyim. Özbekistan'ı gezmeye devam edeceğiz.
