Resim yapmaya 10 yıl önce başlayarak sanat terapisiyle ruhsal çöküntüden kurtulan Ressam Nilüfer Eryiğitle, sanat terapisi ve resim yapmanın pozitif enerjisi üzerine konuştuk.
Sizi tanıyabilir miyiz?
“Ben Nilüfer Eryiğit, İngilizce öğretmeniyim. Öğretmenlik görevimi 32 yıldır sürdürüyorum. Resim yapmaya yaklaşık 10 yıl önce başladım. Daha önceden sanatsal olarak resim yapmazdım. Resme tamamen terapi amacıyla yöneldim. Resim sanatının ruhsal iyileştirici gücü olduğunu düşünüyorum.”
Neden terapi amaçlı resim yapmaya başladınız?
“Resme başlamamın altında bir dram var diyebiliriz. Bundan 10 yıl önce büyük bir kayıp yaşadım, oğlumu kaybettim. O yıllarda bunu kaldırmak benim için çok zordu. Bir süre psikiyatristin tavsiyesiyle ilaç kullandım. Yaklaşık 9 ay boyunca üzüntülü bir ruh halinde yaşadım. Bu üzüntülü ruh halinden kurtulmak istedim. Resim yaparak sanat terapisi almanın bilinçaltımızda bastırdığımız problemlerimize, yaşadığımız sorunların olumsuz etkilerine ve travmalara olumlu etkiler yapacağını öğrendim ve resim yapmaya başladım. Ressam arkadaşım Siğnem Atılgan’ın yanında yağlıboya resim yapmayı öğrendim. Atölyedeki arkadaşlarımla resim yapmak ve bir sürü kadınla birlikte olmak bana çok iyi geldi. İyileştiğimi fark ettim. Sanatın gücü bana çok iyi geldi.”
Resim haricinde spor ya da başka sanatsal çalışmalar yaptınız mı?
“Günümüzde birçok kişi kendisini spora veriyor. Spor yapmak da sağlımız açısından hem fiziksel hem de ruhsal olarak gelişimimizi sağlıyor. Ben psikolojik olarak çöküntüde olduğum zamanda trekking yapmaya başladım. Hafta sonlarında doğa gezilerine katılırdım. Dağcılık çalışmaları da yapmaya başladım. Profesyonel dağcılık yapan arkadaşlarımla Denizli’deki bütün dağların zirvesine tırmandım. Dağ tırmanışı zorlu bir spor dalıdır. Tırmandıkça yoruluyorsunuz, vücudunuzun her yeri ağrıyor. Bazen tırmanırken düşüyor ve yaralanıyorsunuz. Temiz hava, ağaçlar, dağ yürüyüşü terapi gibi geliyor. Doğa yürüyüşleri, dağcılık ve yağlıboya resim yapmak bana çok iyi geldi.”
Resim yaparak sanatla terapi aldınız, sanatın iyileştirici gücünü çevrenizdeki insanlara anlatıyor musunuz?
“Sosyal medya paylaşım sitelerinden yaptığım resimleri paylaşıyorum. Resimlerimi görüp çok beğenen oluyor. Ne zamandan beri resim yaptığımı soruyorlar. Ben de anlatıyorum. Hayatında zorluklar yaşayan insanlar da bana soruyor. ‘Biz de zorlu süreç geçiriyoruz’ diye yardım isteyenler oluyor. Ben de zorlu bir süreç yaşadım. Sonrasında kendimle güçlü bir insan olduğum için gurur duydum. Yaşadığım zorlu süreçte ortası yoktu. Ya tamamen kötü bir ruh haline sahip olacaktım ya da üzüntümü gidererek iyileşecektim. Yapım gereği üzüntülü bir ruh halinde yaşamak bana uygun değildi. Resim yapmanın iyileştirici gücüyle kendi kendimi tedavi ettim. Atölyede takım halinde arkadaşlarımızla çalışırken çok faydası oluyor. Bazen 40 kadın oluyoruz, aynı anda resim yapıyoruz.”
Takım halinde arkadaşlarla resim yapmak nasıl oluyor?
“Atölyemizde guruplarımız var. Her arkadaşımız farklı günlerde çalışmalara katılıyor. Bazen hepimiz bir araya gelip resim yapıyoruz. Resim yapan arkadaşımız farklı meslek dallarından. Resim yaparken, hepimizin birbirine kattığı şeyler oluyor. Bütün arkadaşlarımızla beraber birbirimizden bir şeyler öğreniyoruz. Ressam arkadaşlarımızla seyahat ediyoruz, özel günler düzenliyoruz, spor yapıyoruz. Resim yapmak bizi birbirimize bağladı. Arkadaşlarımızla resim yaparken hayatın yükünü atıyoruz, deşarj oluyoruz.”
Resim sanatının terapi gücü hakkında ne söyleyeceksiniz?
“Sanat, tüm alanları ile insanın ruhuna iyi gelen, motivasyonunu artıran, kendisiyle uğraşanı rahatlatan, iyileştirici gücü yüksek bir ifade aracıdır. Travma sonrası stres bozukluğu, üzüntü, anksiyete ve depresyon gibi zorluklarla mücadele eden hastalarda sanat duygusal dengeyi yeniden kazanmayı sağlamaktadır. Resim yapmak kişinin içsel dünyasının anlamlandırmasında ve duygularının dışavurumunu sağlamasına yardımcı olur ve yaratıcı problem çözme becerisini harekete geçirir. Görsel sanatlar kişilerin iç dünyalarına olan yolculuklarının çizgiler ve renklerle gözler önüne koymasına olanak sağlamaktadır. Resim sanatının ifadesel özelliği bireylerin kendilerini keşfetmelerine ve içsel algılarını geliştirmelerine yardımcı olur.
Resim yapmak kişilerin psikolojik olarak tedavilerine olanak sağlar.
Sanat terapisi, psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde etkili bir yöntemdir. Sanatın iyileştirici gücü bilimsel olarak da desteklenmekte doktorlar tarafından tavsiye edilmektedir. Sanatla uğraşmak, bireylerin duygusal ifadelerini güçlendirerek, stres seviyelerini azaltır.
Sanat terapisi, modern psikoterapi yaklaşımlarının temelini oluşturmaktadır. Resim sanatının terapi dili, bireylerin içsel dünyalarını keşfetmelerine olanak sağlarken, iyileşme sürecini başlatmaktadır.”
Hayatı stresli olanlara ve hayatında zorluk yaşayanlara sanatın iyileştirici gücüyle terapi olmaları için tavsiyelerde bulunuyor musunuz?
“Sosyal medya üzerinden birçok kişi ile tanışıyorum. Daha çok resim sanatının terapi özelliği olduğunu anlatmak için paylaşımlar yapıyorum. Artık herkes sosyal medya hesapları kullanıyor. Eskisi gibi çok kitap okuyan sayısı da fazla yok. Herkes sosyal paylaşım sitelerinden bir şeyler okuyor ve öğreniyor. Benim paylaşımlarım birçok kişinin dikkatini çekiyor. Birçok sosyal medya arkadaşımla günlük hayatta karşılaşıyoruz. Resim sanatından, resim yapmanın terapi gücünden konuşuyoruz. Ben zorlu bir süreç yaşadığımı soranlara anlatıyorum. Birçok konuştuğum kişide zorlu bir süreç yaşayabiliyor. Bende herkesi resim yapmaya terapi olmaya davet ediyorum.”
Resim terapisi derslerine atölyede nasıl başladınız?
“Siğnem Atılgan arkadaşımızın atölyesi Sanatölye’de resim yapmaya başladım. Buraya gelen birkaç arkadaş bana tavsiye etmişti. Ben de yağlıboya resim yapmayı öğrenmek istiyorum dedim. Resim yapmaya başlarken, Siğnem hanıma ‘Bana hiç dokunma. Ben rahatça çalışmak istiyorum’ demişim. Resim yapmayı öğrenmek için sorular sormaya başladım. Siğnem sonra bana resim yapma sanatını anlatmaya, yol göstermeye başladı. Okuldan arta kalan zamanlarımı atölyede resim yaparak geçiriyorum. Bazen okuldan çıkınca bugün çok yorucuydu, resim yapacak halim yok diyorum. Sonra arabaya biniyorum ve atölyeye geliyorum. Atölyeye geldiğimde resim yapmaya başlayınca, iş temposunun bütün yükü gidiyor. Atölyeye gelen tüm arkadaşlarımda da aynı duygu durumunu gözlemliyorum. Resim yapmak yorgunluğumuzu alıyor. Çalışan arkadaşlarımız öğle yemeği molasında okuldan atölyeye gelip resim yapıyor, kafasını dağıtıp işine gidiyor. Resim yapmanın pozitif gücü ailelere de yansıyor. Birçok arkadaşım çocuklarına yansıdığını anlatıyor.”
Stresli meslekte çalışanlar, stresli hissedenler sizi görüp pozitif enerjinizi alınca bende resim yapmak istiyorum diyor mu?
“Atölyemizde resim yapanlar farklı meslek guruplarından insanlar. Doktor, öğretmen, hakim, bankacı, avukat, mimar, mühendis hepsinin yükü çok ağır. Bankacı arkadaşlarımız var, çok ağır tempoda çalışıyorlar. Buraya gelince rahatlıyorlar. Resim yaparak hepimiz günün yükünü üzerimizden atıyoruz.”
Resim yaparken hangi konular ve temalar üzerinde çalışıyorsunuz?
“Bize resim yapmaya öğreten Siğnem Hanım çok yaratıcı bir ressam. Her gün bize resimle ilgili yeni bir konu anlatıyor. Siğnem Hanım’a ‘çok çalışıyorsun, hiç uyumuyor musun?’ diye soruyorum. Arkadaşımız her zaman çalışıyor, sergi organize ediyor. Etkinlikler oluşturuyor. Sürekli resim yapıyor ve herkesle ilgileniyor. Resimlerimize tema seçiyoruz. Film afişleri, çiçekler, eski arabalar, yerel kültürel değerler, başka ülkenin kültürleri üzerine tema seçiyoruz. Resimlerimizin sonunda sergi açıyoruz. Kadınlar gününde, hayvan hakları gününde bu konuları anlatan sergiler açıyoruz.”
Resim yaparken seçtiğiniz konuda nelerden esinleniyorsunuz?
“Resim yaparken bir konu seçiyoruz. Seçtiğimiz konu ile ilgili bilgilendirici yazıları okuyoruz. Kitaplara bakıyoruz. İnternetten yazılan makalelere bakıyoruz. Resimlere bakıyoruz. Seçtiğimiz konuda en çok dikkatimizi çeken noktayı bulunca o tema ile ilgili bir görsel oluşturuyoruz. Seçtiğimiz görsele eklemeler yapıyoruz ve resmediyoruz. Bazen çocukluğumuzdan beri hayalini kurduğumuz şeylerin resmini yapmak istiyoruz. Ben köpeğim üzerinde çalıştım. Köpeğimin resmini yaptım. Yaptığımız resimler bize anı kalıyor. Doğaya ve çiçeklere düşkün olanlar onun resmini yapıyor. Herkes içindeki sevdiği şeyleri tuvale yansıtıyor.”
İngilizce öğretmenisiniz, öğrencilerinize resim yapmayı öğretiyor musunuz?
“Ben de resim yaptığımdan beri öğrencilerimle bu sanat üzerine konuşuyorum. Her öğrencimle 5. sınıftan 8. sınıfa kadar ben ilgileniyorum, derslerine giriyorum. Öğrencilerime resim yapmalarını, spor yapmalarını tavsiye diyorum. Öğrencilerimin hayatlarında resim sanatı olsun istiyorum. Kız öğrencilerimin ayakları yere bassın istiyorum. Her öğrencime sevdiği mesleği yapması gerektiğini anlatıyorum. Öğretmenler sadece yeterli olmayabilir. Aileler de çocuklarının hayatına yön vermeli. Öğrenciler resim yapmayı sevdikleri zaman bırakmazlar. Kendilerine hobi olarak resim yapmayı seçenler bırakamıyor.”
Pandemi döneminde insanlar yalnızlaşınca sanatsal çalışmalara mı ilgi gösterdi?
“ Ben pandemi zamanında evde yalnızdım. Pandemide dışarı çıkmak yasaktı. Bu süreçte evde bol bol resim yaptım. Korona zamanında tek bir kız çocuğu resmi yapmıştım. Bu tablom Laodikya Antik Kenti’nde açılan sergide yer aldı. Pandemi zamanında insanlar sanatsal çalışmalara yöneldi. Stresli korona döneminde hepimiz resim yaparak deşarj olduk. Hastalık zamanında herkes kendisini dinledi. Spora, sanata yönlenen insanların sayısı çoktu.”
Resim yaparken ilham aldığınız ressamlar var mı?
“Resim yaparken ilham aldığım ressamlar var. Eski ressamlar değil de, şuanda aktif olarak resim yapan ressamları sosyal medya üzerinde takip ediyorum. Benim takip ettiğim ressamlar yabancı ressamlar. Güzel resimler yapıp, sonra bu resimlerini sosyal medya üzerinden paylaşarak, nasıl yaptığını nelerden esinlendiğini anlatan ressamları çok beğeniyorum. İrlandalı bir ressamın resimlerini çok beğendim. Bu ressam realistik yağlı boya resimler yapıyordu. Ressama sosyal medya üzerinden mesaj yazdım. İngilizce olarak bu ressama mail attım. Çalışmalarını çok beğendiğimi söyledim, ilham aldığımı belirttim. Sanatsal çalışmalarla ilgilenen sanatçıların eserlerini sosyal medyadan paylaşmasını çok önemli buluyorum. İnternet sanat için bir dünya. İnternetten paylaşılan her yağlıboya resim herkese ilham oluyor. Ben realistik resimleri çok olumlu buluyorum. Bu ressam arkadaşımızın yağlıboya resimlerinden çok emek verdiği belli oluyor. Bu ressam arkadaşımız canlı mankenlere kendi tasarladığı kıyafetleri giydirip fotoğrafını çekiyor. Sonrasında bu fotoğrafları resmediyor. Resim hemen bitmiyor, farklı tekniklerle resim farklı işlemler görüyor. Bende hemen resim yapıp bitirmeyi sevmiyorum, resimler uzun işlem görmeli.”
Realistik resimler nelerdir, anlatır mısınız?
“Gerçekçi yağlı boya resmi çizimden çok daha zordur. Renk karıştırma, renkli kalemle gölgelendirme ve sulu boya ile resim yapmakla aynı şey değildir. Çizimde sanatçılar, bir dizi değer oluşturmak için sonraki katmanlar aracılığıyla gölgelendirme yaparlar. Resimde, tek bir vuruşta doğru rengi, değeri ve renk sıcaklığını tahmin etmeliyiz. Renkleri doğru karıştırma konusunda iyi bir anlayış ve çok fazla pratik gerekir. Bazı zamanlarda gerçekçi olmayan resimlerde revaçta olabiliyor.”
Sadece tuval üzerinde mi çalışıyorsunuz, duvar resimleri de yapıyor musunuz?
“Bazen sosyal sorumluluk projelerine atölyeden arkadaşlarımızla katılıyoruz. Pamukkale Üniversitesi Hastanesi’nde tedavi gören, kanser hastası çocukların bulunduğu katların duvarlarını boyadık. Çocukların hastanede yürüyüş yaptığı alanların duvarlarına çocuk temalı, gençlerin sevebileceği tarzda resimler yaptık. Mahallelere bazı ilçelerdeki köy okullarına duvar resimleri de yapıyoruz. Çizgi film karakterleri, hayvan figürleri çocukları dinlendirici resimler yapıyoruz.”
Farklı zeminleri boyuyor musunuz, resim sadece tuvale mi yapılır?
“Sadece tuval üzerinde resim yapmıyoruz. Resim sadece tuvale yapılmaz. Ahşap malzemeleri boyuyoruz. Evlerde ve binalardaki farklı seramikleri boyuyoruz. Evimizdeki bazı eşyalarımızı boyuyoruz. Kendi kıyafetlerimizi boyuyoruz. Herkes bir kıyafet getiriyor, farklı mekanlarda boyama yapıyoruz. Günlerimizi sanatsal aktiviteler yaparak boş geçirmeyip, her anımızı değerlendiriyoruz. Atölyemizde amacımız sadece resim değil, arkadaşlık ve sosyalleşmektir.”
Türkiye’de sanat gereksiz mi görülüyor?
“Türkiye’de sanatsal çalışmalar gereksiz görülüyor. Okulda bile matematik, fizik, kimya gibi derslerin başarılı olması, müzik, resim ve spor gibi derslerin başarısız olsa bile önemsiz olduğu anlayışı var. Aileler çocuklarının hep akademik alanlarda ilerlemesini istiyor. Doğru olan, sanatsal faaliyetlerde ve sporda başarılı olanlar, hayatın diğer alanlarında yüksek başarı gösteriyor.”
