Denizli Düğün Salonları Derneği Başkanı Kemal Yurtbekliyen, sektörün içinde bulunduğu durumu samimi bir şekilde anlattı. İşte Yurtbekliyen ile yaptığımız söyleşi.
Sizi ve derneğinizi tanıyabilir miyiz?
“Denizli Düğün Salonları Derneği Başkanı Kemal Yurtbekliyen. 26 yıldır düğün sektöründeyim, 10 yıldır düğün salonu işletmeciliği yapıyorum. Derneğimizi 2020 yılında mesleki dayanışma için kurduk. Korona sürecinde en çok etkilenen iş sektörü düğün salonları oldu. Meslek derneğini kurmamızın sebebi kendi sorun ve sıkıntılarımızı dile getirmek, haklarımıza sahip çıkmak adına böyle bir oluşum içerisine girdik. Dernek kurduktan sonra federasyonlaşma sürecini başlattık. Türkiye’nin her ilinde düğün salonları meslek derneği var. Düğün salonları konfederasyonunu kurduk. Meslek derneğimize üye 100 üyemiz bulunuyor.”
“Düğün salonu, resepsiyon salonu veya etkinlik salonu, sosyal bir etkinliğe ev sahipliği yapmak için kullanılan özel amaçlı binalardır. Düğün salonları, binlerce kişiye aynı anda yemek ve içecek servisi yapma kapasitesine sahiptir. Düğün organizasyonu, genellikle bir nişan merasimi ve evlilik töreninin tamamlanmasında sonra düzenlenen müzikli eğlencedir. Müzisyenler, mutfak ekibi ve personel bu özel günde sizi eğlendirmek, istek ve taleplerinize karşılık vermek için bütün özen ve çabayı gösterir. Düğüne katılacak davetli sayısına göre ve yemek çeşidine göre hazırlık süreci yapılır. Evlenecek çiftlerin en özel günü olduğu için bu organizasyon gelişi güzel yapılmaz. Dünya evine girecek çiftler bu günü bir defa özel olarak yaşadığı için, düğün salonu işletmeciliği özel bir görevdir.”
Düğün salonlarının en büyük problemi nedir?
“Mesleğimize en çok zarar veren ek iş olarak düğün salonu işletmeciliği yapan şirketlerdir. Kanuna göre, bu usulsüzlüğü yapan birçok işletme var. Kafeteryalar, restoranlar, kahvaltı salonları, çay bahçeleri kanuna göre düğün organizasyonu yapamaz. Kanuna göre hiçbir işletme ruhsat konusu dışında bir hizmet yürütemez. Özellikle bizim sektörümüz daha hassastır. Etkinlik sırasında her türlü afet yaşanabilir. Yangın çıkabilir, herhangi bir izdiham olabilir. Bizim mesleğimiz ek iş değildir. Bu işle alakalı tecrübeleriniz olması gerekiyor. Profesyonel anlamda bu işi yapıyorsanız, tüm işiniz bu olmalı. Başka işlerle uğraşmamalısınız. Sabahtan akşama kadar restoran hizmeti verip, akşam düğün salonu hizmeti vereceğim diyemezsiniz. Düğün dediğiniz çok özel bir hizmettir. Çok öncesinden hazırlık yapılması gereken bir durumdur. Bu usulsüz çalışanların sayısı ilimizdeki düğün salonlarından iki kat daha fazla. Ek iş olarak düğün organizasyonu yapan firmaların takibini de yapıyoruz.”
“Yapılan istatistiklere göre bakıp değerlendirdiğimizde, evlilik sayılarında pek bir düşüş yok. Evlenme sayıları aynı standarda göre devam ediyor. Denizli genelinde yıllık 8 bine yakın evlilik oluyor. 2018 yılında Türkiye geneli 553 bin evlilik olmuş. 2024 yılında bu sayı 568 bine ulaşmış. Evlenen sayısında çok fazla bir azalma olmazken, çok fazla bir artış da gözlemlenmiyor.”
Düğün organizasyonları yurtdışı ülkelerde nasıl yapılıyor? Model aldığınız bir ülke var mı?
“Düğün organizasyonları her ülkenin kendi geçmişten gelen gelenek ve göreneklerine göre yapılıyor. Türkiye’deki bir düğünler için dünyanın diğer ülkelerinden bir kıyaslama yapmak çok mümkün olmayabilir. Akdeniz ülkelerinin düğünleri, Yunanistan, İtalya, İspanya, Portekiz, Kıbrıs, Arnavutluk gibi ülkeler Türkiye’deki geleneksel düğünlere bezerlik gösterebilir. Anadolu düğünü bize has olan gelenek ve göreneklerimizdir.”
Hangi geleneklere göre düğünler yapılıyor?
“Geçmişten gelen bir adet olan düğünlerin vazgeçilmezi davul ve zurnadır. Gelinin evden alınması devam eder. Gelini telli ve duvaklı bir şekilde davul zurnayla evden almak hiç değişmeyen geleneklerimizdendir. Düğün organizasyonlarında birçok gelenek ve görenek değişime uğradı. Değişmeyen gelinlerin telli ve duvaklı bir şekilde düğüne hazırlanmasıdır. Gençler artık günümüzde butik düğünleri tercih ediyor.”
Butik düğün nedir, bilgi alabilir miyiz?
“Günümüzde eskiye göre yapılan düğün etkinlikleri değişime uğradı. Eskiden köyde, mahallede ne kadar kişi varsa, düğüne davet edilirdi. Komşunun düğününe gitmemek saygısızlık olarak görülürdü. Özellikle son 2 yıldır, gençler kendi aralarında kısıtlı sayıda katılımcıyla düğün yapıyor. Yeni çiftler artık düğünlerinin butik tarzı olmasını istiyor. Çok sayıda davetlinin katıldığı düğün istenmiyor. Bu butik düğün organizasyonuna tam anlamıyla düğün diyemeyiz. Düğünlerin çeşitli seremonileri olur. Butik düğünler daha çok eğlenceye yönelik bir etkinliktir.”
“Günümüzde geçmişten gelen birçok adetimizi sürdürebilmemiz çok mümkün olmuyor. Birçok ilçede ve köyde geçmişten gelen gelenekler yaşatılıyor. Düğün konvoyları, düğün yemekleri devam ediyor. Yaklaşık 3 gün süren düğünler yaşatılıyor. Damada yapılan eziyetler devam ediyor. Köyün meydanında dibek taşı olur, bu dibek taşında buğday dövülür. Sonra keşkek yapılır, tüm halka dağıtılır. Kına geceleri yapılır. Şehir merkezinde 2 gün yapılan düğünler artık kalmadı. Kına gecesi de düğünün içerisinde yapılıyor. Bundan 25 yıl önce düğünlere daha farklı katılım olurdu. Düğünlere eskiden çok önem verirlerdi. Günümüz ekonomik şartlarında düğünler eski hassasiyetini bitirdi.”
Ekonomik şartlar nedeniyle evlenemediğini belirtip, indirimli düğün salonu talep edenler oluyor mu?
“Yaklaşık 3 yıldır çok fazla indirim talebi alıyoruz. Hayat şartları artık çok zorlaştı. Hayat pahalandı. Pahalılık hayatımızın her aşamasında karşımıza çıkıyor. Düğün yapmak çiftleri çok zorluyor. Birçok evlilik çağındaki gencimiz okulunu bitiriyor, diplomasını alıyor fakat işe başlayamıyor. Bu durum gençlerin yuva kurmasını engelliyor. Günümüzde yuva kurmak isteyen bireylerin kendi ayakları arasında durması gerekiyor. Önceden evlilik yaşı diye tabir ettiğimiz 20-25 yaş arasında evlenmek artık mümkün olmuyor. Evlilik yaşı günümüzde 30-35 yaşına çıktı. Ekonomik özgürlüğü olmayan çiftler istedikleri düğünü yapamıyor.”
Antalya’da şehir merkezindeki mahalle düğünleri yasaklandı, Denizli şehir merkezinde de yasaklanabilir mi?
“Büyükşehirlerde şehir merkezinde sokakta ve mahallede yapılan düğünlerden kaynaklı asayiş olayları ve mahallede yaşayan vatandaşlarla alakalı çok fazla şikayet olduğu için böyle bir çalışma başlatıldı. İlk olarak Antalya şehir merkezinde başladı. Antalya şehir merkezinde yaşayan vatandaşlar merkezde cadde ve sokaklarda yapılan düğünlerin kaldırılması nedeniyle memnun olduklarını belirtiyor. Mahalle düğünü yapmak isteyenler ikamet ettiği mahalledeki, pazaryerinde düğününü yapabiliyor. İmkanı olanlar düğün salonlarında yapıyor. Artık halk gece uyuyup, sabah uyanmıyor. Büyükşehirlerde yaşayanlar vardiyalı da çalışıyor. Gündüz uyuyup, gece çalışalar oluyor. Gece 21.00’den sonra işten gelip uyumak isteyen oluyor. Mahalle arasında yapılan düğünlerde çok defa kavga ve silah atma gibi birçok olayların yaşandığını biliyoruz. İkinci en büyük konuda hijyen. Mahalle arasında yapılan düğün yemeklerinde hijyen kurallarına dikkat edilmiyor. Denizli’de şehir merkezinde de sokak düğünlerinin yasaklanacağını ön görüyoruz. Bir karar verip sokak düğünleri yasaklansın demekle de olmaz. Bu kadar basit değil. Halka alternatif çözüm yolları sunmanız gerekiyor. Bunun nedenlerini açıklamanız gerekiyor. Biz de dosya hazırlıyoruz. Hazırlığımız tamamlanınca Valilikle, İl Hıfzıssıhha Kurulu ile görüşmeler yapacağız.”
Mahalle aralarında yapılan düğün yemeklerinde ne gibi sorunlar olabiliyor?
“Mahalle aralarında yapılan düğün yemeklerinde kullanılan gıda maddelerinin nereden ve nasıl alındığa çok dikkat edilmiyor, herhangi bir kontrol yapılmıyor. Düğün yemeği veren dernek üyelerimizin bütün işletmeleri kontrol ve denetim altında. Düğünler yaz aylarında yapıldığı için, sıcak havada gıda bozulabilir. Bunlar çok dikkat edilmesi gereken hususlardır. Tavuk gibi gıda ürünleri yaz sıcağında çok kısa sürede bozulabilir. Koronayı yeni atlattık, bu hastalıkta bile gerekli hijyen koşullarına uymamak yüzünden birçok kişi hayatını kaybetti. Düğün yemeği yapan işletmeler gıda alımını kurallara ve hijyene göre alarak soğuk hava zincirinde saklar. Düğün yemekleri çok hassas bir konudur.”
Düğün salonu işletmecileri yetişmiş personel bulamama gibi sorunlar yaşıyor mu?
“Düğünler genellikle yaz aylarında olduğu için, genellikle öğrencilerimizi çalıştırıyoruz. Öğrencilerden part-time hizmet alıyoruz. Öğrencilerde tatil günlerinde çalışarak para kazanmış oluyor. Mutfakta çalışan profesyonel ekipler konusunda herhangi bir sorun yaşamıyoruz.”
Elektrik ve su ücretlerinin zamlanması, düğün salonları işletmecileri tarafından mağduriyet yaşıyor musunuz?
“Düğün salonlarında bir sürü aydınlatma görürsünüz. Düğün demek aydınlık ışık, sahne dans alanı demektir. Bu aydınlatmaların sık sık ampul değişimini de yapıyoruz. Sahnede kullanılan ses sistemler, sis makinesi, özel aydınlatmalar yüksek elektik tüketen cihazlardır. Salonları soğutmak ve ısıtmak için klima kullanıyoruz. Bir düğün salonunda elektrik tüketimi çok yoğun olur. Elektrik fiyatlarının artmış olması bizi çok olumsuz yönde etkiliyor. Yüksek elektrik faturaları vatandaşa uygun fiyatlı düğün imkanı sunmamızın önüne geçiyor. Açık alandaki düğün salonlarının çimlerin bakımları ve sulanması da bize maliyetli geliyor. Düğün salonlarında bulunan havuzların bakımı ve suyunun her zaman yenilenmesi de yüksek su faturaları almamıza sebep oluyor.”
Düğün salonlarında çalışan müzisyenler, özel bir izne ve ruhsata tabi olarak mı çalışıyor?
“Sokak düğünlerinde hizmet veren müzisyenler ve yemek firması hiçbir denetime tabi tutulmuyor. Düğün salonu işletmecileri her zaman denetime tabi tutuluyor. Denetleme olmadığı için kimlerin nelerle ilgili hizmet verdiği bilinmiyor. Düğün salonları vergisini öderken, sokak düğünleri herhangi bir vergiye tabi değil. Düğün salonu işletmelerinde vergi dilimi yüzde 20’dir. Düğün salonlarında her işlem ruhsata ve çalışma iznine sahip. Düğün salonları vergisini öderken, sokak düğünlerinde herhangi bir vergilendirme işlemi yapılmıyor.”
Asgari ücretle çalışanlar düğün yapabilir mi?
“Her bütçeye hitap edebilecek şekilde Denizli’de düğün salonu bulunmaktadır. Bir çift düğün yapmak istediğinde 500 kişilik bir düğün 30 bin TL’den başlayan fiyatlarla düğününü yapabilir. Asgari ücretle çalışan bir karı koca çok rahat bir şekilde evlenebilir. Biz bu fiyatları meslek derneği olarak belirledik. Bütün üyelerimizle birlikte istişare ettik ve bu fiyatları bunun üzerinden belirledik. Biz düğün salonu işletmecileri gerçekten vatandaşlar mağdur olmasın istiyoruz. Hayatlarının en önemli gününü profesyonel kişiler tarafından yönetilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bundan dolayı fiyatlarımızı en makul seviyeye indirdik. Fiyat politikasını ülkemizin ekonomik şartlarına göre belirledik. Biz bir çift asgari ücret maaşıyla düğünü yapabilsin istedik.”
Düğün salonu işletmecileri evlenmek isteyen çiftlere taksitte yapıyor mu?
“Kredi kartına taksit kampanyalarımızı uzun süre devam ettirdik. Kredi kartlarına getirilen sınırlamayla taksit imkanımız şuanda yok. Düğün ücretini peşin alıyoruz. Gereken bütün kolaylıklar sağlanıyor.”
Düğün organizasyonu yemekli olduğu zaman fiyat artıyor mu?
“Yemekli düğünlerde rakam biraz daha artıyor. Biz bu organizasyonları da makul rakamlara çekiyoruz. Meslek derneğimizden yeni evlenecek çiftler destek ve rehberlik hizmeti alabilir. Yemekli 500 kişilik bir düğün organizasyonu 100 bin TL tutuyor. Yemekli organizasyonlarda isteğe göre yemekte yapılabiliyor. Çorba, köfteli pilav, salata, garnitür tatlı ve içeceğiyle beraber bir menü oluyor.”
Ultra lüks olarak tabir edilen düğünlerin maliyeti nedir?
“Ultra lüks düğünler tamamen evlenecek çiftlerin bütçesine bağlı. Ultra lüks düğünler genelde havuzlu düğün salonlarında, otellerde, göl kenarında ve deniz kıyısında yapılıyor. Dansöz, havai fişek gösterisi, özel yemek menüsü, sınırsız alkollü içecek. Profesyonel müzisyen topluluğu, dansçılar ve sarkıcıların katılımıyla ultra lüks düğünler yapılıyor. Ultra lüks düğünlerde katılımcılar misafir edilip otelde de kalabiliyor. İkramlar, dekorasyon, malzemelerin çeşitliliği de eklenince birçok faktör işin içine giriyor. İstanbul’da yapılan ultra lüks düğünlerin maliyetinden bahsedecek olursak 12 milyona kadar yapılabiliyor. Tanınmış sanatçı faktörü de eklenince bu rakam 20 milyona kadar çıkabiliyor. Amerika’da, İtalya’da Hindistan’da yapılan destansı düğünler kadar olmasa da Türkiye’de de ultra lüks düğünler yapılabiliyor. Bu düğünler tamamen kişinin bütçesine bağlıdır.”
Düğün çeşitleri de değişiyor mu? İlahili, İslami konsept düğün organizasyonları arttı mı?
“Evlenecek çiftlerin tercihine bağlı. Son zamanlarda İslami konseptli düğünlerin sayısı artıyor. Müzikli değil de, ilahili, kuranı kerim tilavetli düğün sayısı gün geçtikçe artıyor. İlahili düğünlerde başlangıçta yemek verilir, ardından nikah merasimi gerçekleşir. Ardından Kuran-ı Kerim tilaveti düzenlenir. Son olarak genç çiftlere dualar edilir ve hayırlı olsun denilir. İlahi okuyan ve Kuran-ı Kerim tilaveti okuyan imamlarımız var. Tasavvuf müziği yapan arkadaşlarımız var. Son 5 yıldır İslami konseptli düğünlerin sayısı gün geçtikçe artıyor.”
Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) tarafından düğün salonlarında çalınan şarkılardan telif isteneceği bildirildi. Bu konu hakkında ne söyleyeceksiniz?
“Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) tarafından böyle bir talep yaklaşık 3 yıldır var. Evlenmek isteyen çiftlerin çalacakları şarkılardan şarkı başına telif hakkı isteneceği bilgisini aldık. Düğün etkinlikleri ticari bir organizasyon değil, çiftler kendi arasında eğlenmek için bu müziği çalıyor. Şarkı telif ücreti genel olarak 100 TL ile 1000 TL arasında değiştiği bilgisini biz de basından öğreniyoruz. Bu fiyat yabancı menşeli şarkılar için yükselmektedir. Düğünde 10 civarında şarkı çalacak çiftlerin 1000 lira ile 10 bin lira arasında ek para vermesi gündemde. MESAM’ın belirlediği şarkılar nerde çalınırsa, çalınan yerden ücret isteniyor. Kafeterya, restoran, çay bahçesi, pavyon, taverna gibi yerlerde de bu müzikler çalınıyor. MESAM bu işletmelerden para isteyemediği için, gelin ve damatlardan para almak istiyor. Gelin ve damatları tespit etmek daha kolay olduğu için buna yöneldiler. Düğünler mutlaka müzikli olur. MESAM düğün organizasyonuna katılanların sosyal medya paylaşımlarından bu müzikleri tespit edebilir. Ya da düğünlere MESAM tarafından görevlendirilen bir görevli gelip çalan müziklerin kaydını tutabilir. Düğüncüler, düğünlere yabancı istemeyip bu kişileri düğün salonuna sokmaya bilirler. Ayrıca, Türkiye’de 10 binlerce düğün yapılıyor. Bu düğünlerin hepsini nasıl takip edecekler. Birisinden telif ücreti isteyip, diğerinden istememek haksızlık olur.”