Maddi yardıma ihtiyacı olan kişilere yardım eli uzatan, paranın hesabını yapmayan, eli açık ve bonkör kişileri; cömert diye tanımlarız. Cömertlik sadece maddi değerlerle ölçülmüyor. Sevgisini, ilgisini, şefkatini, zamanını veren kişilere de cömert deniyor. Esas cömertlik tutarlı olmak, sosyal-kültürel ve etik değerleri yaşamak ve yaşatmaktır. Çevrene doğru rol modelliği yapabilmektir. Cömertlik sosyal, kültürel bir değerdir. Kültürel yozlaşma, ekonomik sıkıntıların kronikleşmesi, bireyselliğin artması gibi nedenlerden dolayı; cömert insan sayısı gün geçtikçe azalmakta. Ekonomik sıkıntılar sadece umutları yok etmiyor, toplumsal değerleri de yok ediyor.
Cömert kişi iyilik yaparken, hiçbir karşılık beklenti içinde olmaz. Cömertlik karşılıksız yapılan iyiliktir. Alkış beklemek, övülmeyi beklemek, teşekkür edilmeyi beklemek; cömertlik ile bağdaşmaz. İyilik yapılan kişi, iyiliği taktir edebilir. Ancak çömert kişinin böyle bir beklentisi yoktur. Gandi’nin dediği gibi: Hizmetin ödülü, hizmetin kendisidir. Cömert kişi cömertliği yaparken; moral olarak en büyük ödülü alır zaten. En büyük ödül; cömertlik eyleminin kendisidir.
Cömertliğin büyüğü-küçüğü, azı-çoğu olmaz. Cömertliğin değeri; fiyatı ile değil, niyeti ile ölçülür. Cömertlik saf iyi niyetliliktir, bir erdemdir. Erdem bir değeri bilmek değil, o değere sahip olmaktır. Bu erdeme sahip olan kişiler, beklenti içinde olmasalar da; toplumda çok sevilir, saygı görürler.
Cömertlik, karşıdaki kişide minnet borcu yaratmaz. Zaten cömertlik içinde nezaketi ve içtenliği de barındırır. İçtenlik nezaketle birleşmez ise zarafet meydana gelmez diyor şair. Cömertlik çok zarif bir davranış biçimidir. Cömertlik bir iyimserlik değildir. Olumlu bir tutumdur. Olumlu tutum ise enerjimizi; yapıcı, destekleyici, yol gösterici şekilde yönlendirmektir.
Cömertlik bir yaşam bicimi olduğu için; kişi kendisine karşı da cömert davranır. Kendine karşı yapılabilecek en büyük cömertlik; kötü düşüncelerden, kötü alışkanlıklarından, sadece ve sadece menfaate dayalı, bencil davranışlardan kurtulabilmektir. Bunun için öncelikle farkındalık, sonra iç disiplin, daha sonra olumlu kararların hayata geçirilmesi ve süreklilik gerekir. İyiliği kendi içinde biriktirmeyen, iç dünyalarından, özlerinden kuvvet almayan kişiler; kendi hapishanelerinde, bağımlılık sarmalında kalmak zorundadır. Bağımlı kişilikten, cömertlik çıkmaz.
Cömert tutum içinde olanlar, asıl cömertliği kendine yapar. Cömert davranışların stresi azalttığı, kişide iç huzur sağladığı, psikolojik rahatlama sağladığı, kişiyi kaygılardan uzaklaştırdığı bilinmektedir. Cömertlik başta kişinin kendisi olmak üzere; herkes için iyilik halidir.