Sizler bu yazımda da ata topraklarına yaptığımız yolculuktan, gördüklerimizden ve çıkarılması gereken derslerden bahsedeceğim.
Geçen yazımı okuyanlar hatırlarlar "Semerkant Rüya" gibi başlıklı bir yazı yazmıştım. Ata toprakları gerçekten rüya gibi. İyi bir rehberiniz varsa gittiğiniz tur iyi ise ata topraklarını gezmek büyük keyif. Gezerken düşünmekte gerekiyor.
Sovyetler Birliği'nin dağılması, Perestroyka 25 Aralık 1991 tarihinde Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'un istifa etmesinin ardından Sovyetler Birliği'ni teşkil eden cumhuriyetlerin bağımsızlığını kazanmalarıyla 26 Aralık 1991'de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin dağıldığı olaydır. Bu dağılma olmasaydı biz Özbekistan'ı, Kazakistan'ı değil SSCB’ni geziyor olacaktık. 1917 yılında yapılan Rus ihtilali sonrası tüm Türkistan coğrafyası Ruslar'ın işgaline uğradı 1991 yılına kadar da Ruslar'ın hakimiyeti altında kaldı. Etki halen de devam ediyor. Rus işgalinden Anadolu coğrafyası şükür kurtuldu. Geçmişte 1827'lerde Edirne'nin, Kars’ın 18 Kasım 1877'den 25 Nisan 1918'e kadar 40 yıl Rus işgali altında kaldıktan sonra Türkiye Cumhuriyeti topraklarına katıldığını da hatırlatayım.
Buhara da 'Buhara Kalesi'ni gezdik. Ark Kalesi (Özbekçe: Buxoro arki), Özbekistan'ın Buhara şehrinde, ilk olarak MS 5. yüzyılda inşa edilmiş ve işgal edilmiş büyük bir hisardır. Askeri bir yapı olmasının yanı sıra, kalenin tarihi boyunca, Buhara'yı çevreleyen bölgede hakim olan çeşitli hanlığın, emirliğin ve ailesinin yaşadığı bir yer olmuş. Ark, 1920'de Rusya tarafından ele geçirilene kadar bir kale olarak kullanıldı.
Günümüzde Ark, turistik bir cazibe merkezi ve tarihi kapsayan müzelere ev sahipliği yapmaktadır. Son emirin balmumu heykeli de var. İster krallık deyin ister hanlık ister emirlik hepsi aynı kapıya çıkıyor. Buhara emirliğinin yönetim yerini gezerken, "Bu denli önemli ve güçlü devletlere ne oldu?" diye düşünmeden edemedim. Peki neden Rus işgali yaşandı?
Türkistan adı verilen o geniş coğrafyada Özbek hanlığı, Timuriler Devleti, Buhara Hanlığı, Hive Hanlığı gibi çok sayıda hanlık veya emirlik kurulmuş. Cengiz Han soyu hanlık ünvanı kullanıyor o soydan olmayanlara Emir deniyor. O yüzden Emir Timur'da Han değil. Kurulan bu Hanlık veya Emirlikler hepsi Türk soyu ama hepsi ayrı devlet olma peşinde. Hepsi kendini en üstün görüyor. Ve tüm bu küçük yapıları Rusya tek tek avlıyor, topraklarına katıyor. Hikayenin özü bu. Ben, ben derken yıllarca süren işgal yılları başlıyor.
Günümüz içinde büyük dersler barındıran geziyi sizlere hazırladığım TV programları ile de anlatmaya çalışıyorum. TV programlarını youtube kanalımdan izleyebilirsiniz. Benim için çok bilgilendirici ve eğlenceli olan Ata Topraklarına Yolculuğu birkaç hafta daha anlatmaya devam edeceğim.