Aslında Sigara bağımlılığı ve tedavisi konusuna devam edeceğim ama sıkıcı olmamak için bu arada alkol bağımlılığını da dönüşümlü olarak yazmak istedim. Tüm bağımlılıkları dönüşümlü olarak yazıp bitireceğim.
Soru 1:Alkol bağımlılığı nedir?
Çok miktarda ve sıklıkla alkol tüketen, bedensel, ruhsal ve toplumsal sağlığının bozulmasına rağmen alkol almak isteyen, tedavi edilmesi gereken kişiye alkol bağımlısı denir. Bir kişinin zaman zaman alkollü içkiler içmesi eğer beden ve ruh sağlığına, işine ailesiyle ve çevresiyle olan ilişkilerine zarar vermiyorsa alkolizm olarak kabul edilmez. İnsan, kendine şu veya bu şekilde zarar verdiğini bilmesine rağmen alkollü içki içmekten kendisini kurtaramıyorsa alkolik ya da alkol bağımlısı olmuş demektir ve insan bir kere alkol bağımlısı oldu mu ölünceye kadar alkol bağımlısı olarak kalır. Alkolizmde hastanın alkolik olduğunu kabul etmesi kendisine alkolik teşhisi konulmasından çok daha önemli ve gereklidir.
Bir Çin atasözü şöyle diyor: “Kişi ilk kadehte alkolü, ikincide alkol alkolü, üçüncüde alkol kişiyi içer.”
Soru 2: Alkol bağımlılığının belirtileri nelerdir?
- Kişi tarafından alışkın olduğu etkinin sağlanabilmesi için kullanılan alkol miktarının giderek arttırılıyor olması; eskiden kullanılan, alışkın olunan alkol miktarı ile aynı hissin ve etkinin sağlanamaması (tolerans)
- Kişinin kullandığı alkolün miktarını azaltması ya da alkolü bırakması sonucunda yoksunluk belirtisi dediğimiz bir takım ruhsal ve bedensel sıkıntılar içerisine girmesi ve yoksunluk belirtisi hisseden kullanıcının alkol alması ile rahatlama hissetmesi
- Kullanılan alkolün kişi tarafından almayı tasarladığı miktardan fazla miktarda ve sürede kullanılması
- Alkol sağlamak, alkol kullanmak ya da alkolün etkilerinden kurtulmak için çok fazla zaman harcanması
- Alkol kullanımı yüzünden önemli toplumsal, mesleki etkinliklerin ya da boş zamanları değerlendirme etkinliklerinin azaltılması ya da bırakılması
- Alkol kullanımını bırakmak ya da denetim altına almak için başarısız girişimlerin varlığı
- Alkolden zarar gördüğünün bilinmesine rağmen alkol alımına devam etmek
Soru3: Alkol Bağımlılığının Yol açtığı sorunlar nelerdir?
Yemek borusu, gırtlak, mide ve pankreas kanserlerine neden olabilir. Doğru düşünme, karar verme ve hareket etme gibi beynin işlevlerini bozması görülebilir. Uyku bozuklukları, baş ağrısı, göz tahribatı ortaya çıkabilir. Kalp ve kan dolaşımı hastalıklarına neden olabilir. Kan pıhtılaşmasını engelleyebilir. Karaciğerde ağır hasara neden olabilir. Mide ülserine,gastrite, karaciğerin yağlanmasına,siroza,kansızlığa,tüberküloza, yemek borusu kanserine, kalp yetmezliğine, cinsel işlev bozukluklarına,bunamaya, hafıza bozukluklarına,psikoza,depresyona, uyku bozukluklarına, organik beyin bozukluklarına, vitamin eksikliklerine, gebelik döneminde alınırsa yeni doğanda gelişme geriliklerine ve organ anomalilerine neden olabilir.
Alkollü içkilerin sahte ve geçici bir rahatlatıcı etkisi var ve bu etki alkolünbeyni uyuşturmasına bağlı. Alkollü iken hissedilen keyif duygusunun bedeli, alkolsüz iken hissedilen yoğun sıkıntı hissi ki alkolizmin en büyük silahı da bu. Alkollü içki alışkanlığı ağır depresyona ve buna bağlı olarak ortaya çıkan aile cinnetlerine ve intiharlarına, sürekli uyku bozukluğuna, erken bunamaya ve kalıcı akıl hastalıklarına neden olabiliyor. Karaciğerde siroza ve karaciğer kanserine neden oluyor. Yüksek dozda alkol alan her beş kişiden birisi sirozdan ölüyor. Ayrıca kalp yetmezliği, mide ülseri, gırtlak kanseri yapabiliyor. Testisleri, yani erkek yumurtalıklarını tahrip ederek iktidarsızlığa ve kısırlığa neden oluyor. Alkol bağımlılarının yüzde onu bu nedenle kısır oluyor.Hamile olduğunu bilmeyen hanımların, hamileliklerinin ilk haftalarında alkollü içki içmesi bebek için son derece tehlikeli. Alkol ana rahmindeki bebeğin beyninin bazı bölümlerini tahrip ederek, bebeğin geri zekâlıve sakat doğmasına yol açıyor. Annenin hamile olduğunu bilmediği ilk günlerde alkol alımı gerizekâlı ve sakat çocuk doğurmanın en başta gelen sebeplerinden birisi.
Soru4: Alkol Bağımlılığının Tedavisi nasıl yapılır?
Alkol sosyal kullanımı da olan bir psikoaktif madde olduğu için alkolün kötüye kullanımını veya alkol bağımlılığının geliştiğini kabul etmek zaman alabilir. Alkol kullanan birçok kişi sosyal kullanım düzeyinde devam ederken alkol bağımlılığı gelişmektedir. Hedef ayıklıktır. Eşlik eden psikiyatrik bozuklukların ayırıcı tanısı ve tedavisi için bu önemlidir. Tedaviden sonra uzun süreli izleme gereklidir. Kişi uzun süre hastanede kalsa bile daha sonra izlenmezse tekrar alkol almaya başlaması muhtemeldir. Düzenli aralıklarla psikolojik danışma almak veya yardım gruplarına katılmak tekrar başlama riskini azaltır. Nüks ler (tekrarlamalar) ilk 6 ayda sıklıkla görülür. Alkoliğin ailesi alkolizm tedavisinde önemli bir faktördür. İçmeyi sürdürdüğü sürece onunla kalamayacağını belirten eşi alkoliğin alkolü bırakma denemesine girmesi için tek başına yeterli bir sebep oluşturabilir. Alkol bağımlısı birey alkolizm için orijinal bir tedavi programını görmeyi reddediyorsa, hekim alkolik bireyle ilişkisini kesmemeli, tedaviyi kabul edeceği bir psikososyal krizi beklemelidir.
Tedavinin en güç yanı, tedavinin başında hastanın alkol bağımlısı olduğuna ikna edilmesi. Pek çok alkol bağımlısı “istediğim zaman bırakabilirim.” cümlesiyle kandırır kendini. Alkolizmi yenmek için gereken tek şey inançtır. Alkolü bırakabileceğine inanmayan kişi alkolü bırakamaz. Alkolü bırakabileceğine inanan kişi ise bırakır. TDCS’ nin de Alkol Bağımlılığı tedavisinde önemli bir yeri vardır.
Kişiyi alkol almaya yönlendiren ruhsal sorunların psikiyatrik yöntemlerle çözülmesi gerekir.
Alkolle sorunu olan kişi çevreden uzaklaşıp kendi içine kapanır. Çevrenin kendisini sevmediğini ve ittiğini düşünür. Son derece alıngan olur ve küser. Bu sürecin tersine döndürülmesi gerekir. Öfkelidirler ve kırıcı davranışlarıyla insanları kendilerinden uzaklaştırır ve zamanla yalnız kalırlar. Yalnızlığın getirdiği duygu ise 'kendine acımak' olur. Ve tekrar bir kısır döngü oluşur, acıma duygusu ile kişi alkol almak için önemli bir neden bulmuştur. Alkol bağımlılarının pek çoğu kendilerine güvenlerini kaybeder. Duydukları aşırı sıkıntı duygusu (Anksiyete) işten sıkılmalarına, performanslarının düşmesine neden olur. Alkol bağımlılığı kişinin bencilleşmesine neden olur. Olayların merkezi olma isteğindedirler ve hep kendilerinin haklı olduğuna inanırlar. Sürekli zıt duygular içindedirler. Yakın çevresindeki kişilere karşı hem sevgi hem de düşmanlık beslerler. Tutarsız davranışlar sergiler ve sürekli fikir değiştirirler.
Soru5: Alkol Bağımlısı Nasıl Davranır?
Ne kadar alkol alacağını denetleyemez. Sürekli alkolden kurtulmak ister ama bunu başaramaz. İşinin içmesine engel olduğunu düşünür. Alkolün kendisini yavaş yavaş öldürdüğünün farkında olmasına rağmen alkolü bırakamaz. Yüksek dozda alkol alıp, örneğin bir büyük rakı içip etkilenmemekle övünür. Alkol almadığı zaman yoksunluk krizine girer. Güvensizlik,başarısızlık,yetersizlik, öfke, sorumluluk almaktan kaçınma, bencilleşme, hep kendisinin haklı olduğuna inanma, çevrelerinde ki kişilere, yakınlarına karşı hem sevgi hem de nefret gibi zıt duygular besleme, sürekli fikir değiştirme ve tutarsız davranışlar sergileme vardır.
Soru 6: Alkol Bağımlılığı Yoksunluğunun Belirtileri Nelerdir:
Şiddetli bir biçimde terler ve kusar. Kalbi hızlı hızlı çarpar. Elleri titrer. Gece uyuyamaz. Gerçekte var olmayan hayaller görüp sesler duyabilir. Çok huzursuz ve halsizdir. Baş ağrısı ve ağız kuruluğu vardır. Epilepsi nöbetleri geçirebilir.
Soru 7: Alkol Bağımlılığı Tedavi Edilen Hasta Neler Yapmalıdır?
Alkolizmden kurtulan kişilerin en önemli sorunu tekrar alkole dönmeleridir. Düzenli psikoterapi, pozitif motivasyon ve güçlü sosyal ilişkiler kişiye yardımcı olabilir. Diğer önlemler arasında; kişinin eski rutin alışkanlıklarını değiştirmesi, yeni değerler edinmesi ve içki alışkanlığı olan kişilerden uzak durması sayılabilir. Alkoliklerin %90’ı aynı zamanda sigara kullanmaktadır. Alkolle beraber sigarayı da bırakan kişilerin tekrar alkole dönme ihtimalleri, sigara içmeye devam eden alkoliklerden daha düşüktür.
Alkolsüz yaşamayı öğrenmek için: İçki içilen yerlerden ve içki içen arkadaşlarınızdan uzak durun. Kendinize içki içmeyen yeni arkadaşlar bulun. Yeni hobiler edinin. Sosyal dayanışma kurumlarında aktif görevler alın. Düzenli egzersiz yapın. Egzersiz yapmak, fiziksel olarak kendinizi iyi hissetmenizi sağlayacaktır. Kendinizle, ailenizle ve sosyal çevrenizle barışık olmaya çalışın. Alkol bağımlısı olduğunuzu kabul edin. Ruhsalsorunlarınızı çözümleyin. Alınganolmayın. Öfkelidavranmayın. Kendine acıma duygusunu yenin. Kendinize güvenin. Adsız Alkolikler gibi kendine yardım gruplarına katılın.
Soru8: Alkol Bağımlılığı tedavisinde Hangi İlaçlar Kullanılır? Akamprosat, Disülfiram, Mirtazapin, Diazepam ve B Vitamin kompleksi en sık kullanılan ilaçlardır. Bunları gelecek yazılarda geniş kapsamlı olarak anlatacağım.
Haftaya Salı görüşmek üzere…